Zakłady Przemysłowe R-1 w Kowarach

35,00 zł

Brak w magazynie

Zakłady Przemysłowe R-1 zostały zlikwidowane w roku 1973 z powodu wyczerpania się zasobów rudy uranowej w odkrytych złożach i na hałdach.
Niektóre kierunki działalności były kontynuowane pod szyldami innych firm, głównie Politechniki Wrocławskiej, która przejęła pozostawiony majątek Zakładów i ich załogę.
Pod egidą Politechniki Wrocławskiej aktywna była działalność hydrometalurgiczna, mechaniczno-konstrukcyjna i górnicza, jednakże były one stopniowo wygaszane lub przekazywane w ręce innych podmiotów gospodarczych.
Mijają lata; uczestnicy minionych wydarzeń coraz szybciej wybywają z naszego grona, wkrótce pozostaną tylko dokumenty, a i te są często wyrywkowe lub niezbyt rzetelne ze względu na wymogi niejawności pewnych prac. Zaistniała zatem konieczność zebrania istniejącej wiedzy i przekazania jej potomnym w sposób przystępny, krótki i zrozumiały dla wielu.
Mam świadomość, że w tej pracy wspomniałem jedynie o wybranych kierunkach działalności ZPR1. O działalności „tradycyjnej” nie piszę mimo, że zasługują na wzmiankę takie jednostki organizacyjne jak:
– Zakładowa Służba Zdrowia pod kierownictwem dr Rojka, dr H. Dominas-Kruczkowskiej i dr D. Kantorskiego,
– Wydział Budowlany kierowany przez Sergiusza Pacewicza, Kazimierza Kwiatkowskiego i A. Pawlika,
– Wydział Mechaniczny: CZRB w Krzaczynie z p. Kucielem, a już przy ul. Rejtana z p. Tadeuszem Janotą, Władysławem Grygierczykiem, a w końcu z dyr. Kułakiem na czele.
Cechą szczególną pracy było to, że z reguły były to realizacje jednostkowe, niepowtarzalne, a ich wytwarzanie odbywało się zawsze pod presją zbyt krótkich terminów. W tym czasie Pionem Technicznym ZPR1 kierował mgr inż. Franciszek Gawor.
Pomijam pracę Pionu Ekonomicznego; dyrektorzy: A. Babiński, E. Warmuz, J. Kałdonek, z licznymi działami specjalistycznymi (podobnych jak w wielu przedsiębiorstwach polskich).
Wiele informacji uzyskałem z dzieła dr hab. Roberta Klementowskiego: „W cieniu Sudeckiego uranu” (Kopalnictwo uranu w Polsce w latach 1948-1973. I.P.N. Wrocław 2010 r.) oraz z materiałów na konferencję „Historia górnictwa w Karkonoszach”, Kowary, 2009 r.
Udało się także uzyskać dodatkowe informacje, plany i ilustracje. Szczególnie jestem wdzięczny pracownikom Archiwum Państwowego, Oddział w Jeleniej Górze oraz Biblioteki Wydziału Geotechniki, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej za ich znaczącą pomoc.
W części umieszczonej na płycie DVD załączyłem wiele zdjęć ilustrujących pracę i życie załogi, święta, rozrywki, uroczystości, ale i pogrzeb pracownika. Dołączyłem również krótkie filmy na tematy energii jądrowej i jej źródeł.
Istnieje jeszcze wiele materiałów rozproszonych tak w instytucjach państwowych jak i u osób prywatnych i tu jest pole do działania dla kontynuatorów powyższej pracy.

Bogusław Dąbrowski