Jizerské hory 5 – o historii a umění do roku 1914 (czeski)
380,00 zł
2 w magazynie
Wydanie w języku czeskim.
Pátý svazek edice popisuje dění během takzvaného dlouhého 19. století, které je doslova nabito klíčovými událostmi a vynálezy, jež navždy změnily život lidstva. Podrobně jsou například popsány vodní a větrné mlýny, jejichž sílu později převzaly parní stroje. Objevily se nové zdroje energie – plyn a elektřina. Manufaktury definitivně vystřídala tovární výroba s dalekosáhlými společenskými důsledky. Vznikla tak široká společenská vrstva – dělnictvo, které se začalo stále organizovaněji domáhat občanských práv. Začaly se stavět silnice a celou druhou polovinu století vznikaly železniční tratě, které nám slouží dodnes. Dřevěnou zástavbu rychle vystřídaly honosné domy a jizerskohorská města získala během krátké doby novou tvář. Architektonickému vývoji je věnována rozsáhlá kapitola. Šlechta ztratila své výsadní postavení a do společenského vývoje se začaly stále víc zapojovat politické strany. Emancipovala se česká společnost, která právě ve sledovaném pohraničí sváděla nejprudší boje s německou majoritou. Naši oblast neminuly ani válečné události roku 1866. Prusko-rakouská válka je v knize popsána se všemi detaily a souvislostmi. Rozsáhlá kapitola je věnována etnografii. Byl to právě prudký společenský vývoj, který probudil potřebu zdokumentovat rychle mizející lidové zvyky i materiální kulturu předchozích generací. Podrobně je popsán vývoj sklářství tak typický pro oblast Jizerských hor. A to jsou jen hlavní kapitoly. Pozornost je věnována mnoha dalším oborům, například tramvajové dopravě, počátkům fotografie, mapám a hraničnímu značení, střeleckým spolkům, malířství nebo velkolepé Výstavě Německých Čech v roce 1906. Do popisu událostí je zahrnuta také polská část Jizerských hor. Knihu ozvláštňuje více než tisíc reprodukcí historických památek, krajiny a dobových dokumentů. Nechybí ani pro edici už příznačné letecké pohledy.
Tłumaczenie:
Piąty tom wydania opisuje wydarzenia z tak zwanego długiego XIX wieku, który dosłownie jest pełen kluczowych wydarzeń i wynalazków, które na zawsze zmieniły życie ludzkości. Szczegółowo opisano np. wodę i wiatraki, których moc przejęły później maszyny parowe. Pojawiły się nowe źródła energii – gaz i prąd. Manufaktury zostały definitywnie zastąpione produkcją fabryczną, co miało dalekosiężne skutki społeczne. Stworzyło to szeroką klasę społeczną – klasę robotniczą, która zaczęła domagać się praw obywatelskich w coraz bardziej zorganizowany sposób. Zaczęto budować drogi, a przez całą drugą połowę stulecia powstały linie kolejowe, które służą nam do dziś. Drewnianą zabudowę szybko zastąpiły reprezentacyjne domy, a górskie miasteczka izerskie w krótkim czasie zyskały nowe oblicze. Obszerny rozdział poświęcony jest rozwojowi architektonicznemu. Arystokracja utraciła swoją uprzywilejowaną pozycję, a partie polityczne w coraz większym stopniu angażowały się w rozwój społeczny. Społeczeństwo czeskie zostało wyemancypowane i to właśnie na monitorowanym pograniczu toczyły się najzacieklejsze walki z większością niemiecką. Naszego regionu nie ominęły nawet wydarzenia wojenne 1866 r. Wojna prusko-austriacka jest opisana w książce ze wszystkimi szczegółami i powiązaniami. Obszerny rozdział poświęcony jest etnografii. To właśnie szybki rozwój społeczny zbudził potrzebę dokumentowania szybko zanikających zwyczajów ludowych i kultury materialnej poprzednich pokoleń. Szczegółowo opisano rozwój szklarstwa, tak charakterystycznego dla Gór Izerskich. A to tylko główne rozdziały. Zwrócono uwagę na wiele innych dziedzin, jak na przykład transport tramwajowy, początki fotografii, mapy i oznaczenia graniczne, stowarzyszenia strzeleckie, malarstwo czy spektakularną Wystawę Czech Niemieckich w 1906 roku. W opisie ujęta jest także polska część Gór Izerskich wydarzeń. Książkę charakteryzuje ponad tysiąc reprodukcji zabytków, krajobrazów i dokumentów z epoki. Charakterystyczne dla wydania są także widoki z lotu ptaka.
